IJs en ijsjes

Ze staan er nog, in de wijngaard: honderden brandpotten om de late kou uit de grond te weren. Ondanks de inmiddels ook in Frankrijk opgelopen dagtemperaturen, zijn het de nachten die verraderlijk zijn voor de ontluikende druivenranken. Op verschillende plaatsen is vorige week nog de noodklok geluid. Met name in de Bourgogne en in de Loirestreek heeft de nachtvorst schade aangericht. Sommige wijnboeren dreigen dit jaar tot tachtig procent van hun opbrengst te verliezen, wordt ons verteld.

We zijn ‘in’ de Loire en bezoeken onder meer de wijngebieden rond Pouilly-sur-Loire (bekend van de Pouilly-Fumé) en Sancerre.

De plaatsjes waaraan de wijnen hun naam ontlenen liggen tegenover elkaar, aan weerszijden van de rivier, zo’n 200 km ten zuiden van Parijs. Meer dan menige andere plaats aan de Loire zijn Pouilly en Sancerre erin geslaagd een goede naamsbekendheid en reputatie op te bouwen. De pittoreske ligging van beide, Pouilly direct aan de Loire en Sancerre op een heuvel uitkijkend op de Loire, helpt natuurlijk. En hoewel ze veel gemeen hebben, niet in de laatste plaats de druif waarvan de witte wijnen gemaakt worden, de sauvignon blanc, zijn er in de wijngaard toch verschillen te merken. In Pouilly zijn er aanmerkelijk meer bevroren druivenknoppen dan in de (beter beschermde) wijngaarden rondom het hoger gelegen Sancerre.

Nu bestaan er wel verzekeringen tegen dit soort ongewenste weersomstandigheden maar die zijn zo duur dat de schade met een zekere geladenheid wordt geaccepteerd: statistisch komt een dergelijke catastrofe eenmaal in de tien jaar voor.

Deze voor de wijngaard, en andere landbouwgewassen, gevaarlijke voorjaarsperiode heet in weertermen IJsheiligen. In plaats van bescherming te bieden, wat heiligen toch meestal doen, danken de Sinten Mamertus, Pankratius, Servatius en Bonifatius hun bijnaam als IJsheiligen aan de overgang naar meer zomerse temperaturen die vanaf half mei normaal gezien optreden, dat wil zeggen, de kans op vorst is daarna uiterst gering. De IJsheiligen hebben elk een naamdag en vallen jaarlijks van 11 t/m 14 mei. Het is dus nog even afwachten voor de wijnboeren wat de weersomstandigheden zijn de komende dagen en nachten. Voor ons, in beschutter oorden, is het wat mij betreft de hoogste tijd voor de ijsjesheiligen.