Wat een etiket al niet vermag. Net als de meeste vrouwen kijk ik bij het kiezen van een fles wijn naar het etiket. Niet zozeer naar de productinformatie en andere verplichte nummers, nee, ik kijk naar het lettertype (strak of zwierig), of er een plaatje op staat (een beetje leuk château of zo), of de kleur me aanspreekt etcetera.
Zo stuitte ik onlangs op een sauvignon blanc uit de Loirestreek van Domaines Tatin. Op het etiket stond onder meer een tekening van het domein en het zag er ‘gezellig’ uit. Een beetje appeltaartachtig, zal ik maar zeggen. Het straalde de geur van warme appels, vanille en kaneel uit (ik zei het al, wat een etiket al niet vermag: ik associeer een papiertje met appeltaart en denk die dan ook nog te ruiken).
Thuisgekomen googelde ik de wijnmakers en er bleek een familiale lijn te bestaan met de gezusters Tatin, jawel van de bekende tarte Tatin (in het dagelijks leven heet dit heerlijke dessert ook wel ‘omgekeerde appeltaart’).
De gezusters Tatin baatten in de jaren 1890 samen een provinciehotel uit in de buurt van Solonge (160 km ten zuiden van Parijs). Caroline was gastvrouw, Stéfanie stond in de keuken. Naar verluidt was Stéfanie niet de slimste maar kon ze wel uitstekend appeltaarten bakken, hetgeen dan ook haar specialiteit werd. Het verhaal, of beter, een van de verhalen, gaat dat ze op een dag zo in gedachten verzonken was dat ze eerst de appelen in de taartvorm had gelegd en toen pas bedacht dat de bodem ontbrak. Ze legde daarop het deeg over de appels heen en serveerde de taart uiteindelijk omgekeerd, zodat die er toch presentabel uitzag. De reacties van de hotelgasten waren lovend.
Een andere variant op de aanvankelijk mislukte appeltaart luidt dat Stéfanie de appeltjes te lang had laten bakken omdat ze er met haar hoofd niet bij was. Om haar onoplettendheid goed te maken, maskeerde ze de gekaramelisseerde appeltjes met deeg en ze zette het geheel, met pan en al in de oven. De appeltaart werd daarna omgekeerd geserveerd, met evenveel succes.
Of de gezusters Tatin daarmee ook de omgekeerde appeltaart hebben uitgevonden, is een ander onderwerp. Feit is dat er in oudere (19e eeuwse) Franse kookboeken al sprake is van ‘gâteaux renversées’. Andere bronnen vermelden de omgekeerde appel- (of peren)taart als een reeds lang bestaande lokale traditie. De gezusters hebben hun naam dan ook niet zelf aan de omgekeerde appeltaart gegeven (zij noemden het tarte solognotte, genoemd naar de regio Solonge dus), dat is pas later gebeurd. Het stond onder meer op de kaart van het chique Parijse restaurant Maxim’s als ‘tarte des demoiselles Tatin’, hetgeen de faam natuurlijk nog verhoogde. Dus beroemd hebben de gezusters dit dessert in ieder geval gemaakt.
Behalve in kookboeken zijn er ook op internet veel recepten van en variaties op de tarte Tatin te vinden. Er wordt meestal cider bij gedronken maar ik zou er een zoete Coteaux Du Layon, ook uit de Loire, bij open maken. Hmmmm!
Wat een e-mailtje al niet vermag! : Oe, wat heb ik trek in appeltaart!! Het water loopt mij in de mond!! Echt waar!
Wat een leuk verhaal
Verzonden van mijn HTC
Het hotel – restaurant Tatin (http://www.hotel-tatin.fr/) bestaat nog steeds in het plaatsje Lamotte Beuvron in Sologne. De N20 (jawel die van Parijs naar Toulouse gaat via Orléans en Limoges) gaat, rijdt er langs. Leuk om als tussenstop in dat hotel een stuk Tarte tatin te gaan eten. De demoiselles zelf zijn helaas overleden…. Zie het gehele verhaal op http://www.hotel-tatin.fr/tarte_historique.php.
Jolanda
Ik rook appel, vanille en kaneel tijdens het lezen.