Natuurlijk ben ik niet de enige die zich afvraagt welke wijnen er gedronken worden op het beroemde schilderij van Auguste Renoir, ‘Le déjeuner des canotiers’ uit 1881. Wat heet, er zullen geen boeken over vol geschreven zijn, maar ik mijmer graag weg bij het schilderij en maak zo mijn eigen voorstelling. Als er één stroming in de schilderkunst is die je daartoe uitnodigt, is het wel het impressionisme.
Het tableau is levendig. De vrienden van Renoir hebben het naar hun zin tijdens de lunch aan het water. De bootjes (canotiers) op de achtergrond benadrukken de zomerse, ongedwongen sfeer die het gezelschap uitstraalt, gezellig kletsend, spelend en lachend onder de luifel van een uitspanning aan de oever van de Seine. Op tafel staan fruit, glazen (leeg!) en wijnen schijnbaar ongeordend door elkaar. Er zijn relatief veel flessen, ik tel er vijf, en een vaatje. Dat verklaart mogelijk de goede luim.
Gebotteld was de wijn dus al wel. Voor ons is dat vanzelfsprekend, maar dat gebeurde op grote schaal pas vanaf ca. 1860. Toen kregen de wijnen ook hun geschreven of gedrukte etiket. Voor die tijd werd de wijn verkocht in vaten waarop een etiket kleefde, en werd hij geserveerd in karaffen. Op het schilderij zien we etiketloze flessen, sommige voorzien van een kurkachtige stop of dop. Dat doet vermoeden dat het om een kwaliteitswijn gaat en niet een uit een vat getapte tafelwijn, per definitie eenvoudig qua smaak en structuur.
Een etiket is het paspoort van de wijn. In de 19e eeuw was het nog niet aan regelgeving gebonden, tegenwoordig is er ook een achteretiket nodig om alle informatie kwijt te kunnen, zoveel verplichte nummers moeten erop. Natuurlijk, het informeert de consument zo goed mogelijk. ‘Wijn’ is als begrip te algemeen dus nadere productinformatie is noodzakelijk, al valt er over sommige aanduidingen te discussiëren. Dat doe ik dan ook graag een volgende keer. Voor de wijnmaker of producent is het etiket tevens een verkoopmiddel waarmee hij/zij een bepaalde sfeer kan meegeven.
Terug naar het schilderij. Ambiance genoeg, ook zonder etiketten op de wijnflessen. Daarom gis ik maar wat de vrienden van Renoir gedronken zouden kunnen hebben op die zwoele zomermiddag. Rood, zo te zien en ik stel me een mooie Beaujolais voor, of een soepele en licht fruitige Chinon uit de Loire. En als ik dan toch mijn eigen voorstelling maak, denk ik mijzelf erbij.