Stress in de wijngaard

De staat South Australia is de droogste van het continent. Toch liggen er drie van ’s lands beste wijngebieden, namelijk Barossa Valley, Clare Valley en Mc Laren Vale. Nu kan een druivenplant wel wat hebben maar behalve zon heeft hij toch echt af en toe water nodig. In wijnjargon heeft men daar het woord waterstress voor bedacht, waarmee bedoeld wordt dat de plant in de stress raakt door gebrek aan water. Dit fenomeen staat ook bekend als droogtestress. Ik heb dat altijd opmerkelijk gevonden, er is immers op dat moment geen gebrek aan droogte, integendeel.

Natuurlijk water brengt uitkomst. De Murray River is in dit geval dan ook de noodzakelijke levensader voor het gebied. Ruim 2500 km meandert de rivier, die na de Amazone en de Nijl de derde grootste rivier ter wereld is, door het zuiden. Zij voorziet jaarlijks ruim 1,5 miljoen huishoudens van water en biedt de wijnmakers de mogelijkheid hun wijngaarden te irrigeren. Anders dan in Europa is de wijnwetgeving in Australië minder strikt, wat niet wil zeggen dat er klakkeloos water gesproeid wordt. Dat kan wel de productie opstuwen maar komt lang niet altijd de kwaliteit van de wijn ten goede.

En kwaliteit, die vind je hier zeker. Ik heb wat bescheiden vooroordelen moeten bijstellen met betrekking tot de ‘Nieuwe Wereld’ wijnen from Down Under. Al was het alleen al omdat er in Australië oudere wijnstokken staan dan in heel Europa. En dat voor een continent waarvan de westerse geschiedenis amper 200 jaar oud is, terwijl de Europese wijncultuur dateert van de vroege Middeleeuwen. Hoe dat kan?

Met een onheuse stap sla ik een jaar of 1500 over. Zitten we opeens aan het eind van de 19e eeuw. Tegen die tijd zijn nagenoeg alle Europese wijngaarden vernietigd door de phylloxera, de kruiperige druifluis die ondergronds de wortelstokken aanvreet en daarmee verdere groei belet.Totdat er dus niets meer wil groeien. Het is een van de donkerste perioden uit de Europese wijngeschiedenis die, zoals dat gaat in wanhopige tijden, tot fraude en malversaties hebben geleid. En uiteindelijk tot regels. De classificatiesystemen zoals die in de jaren 1930 in de vorm van Appellation d’ Origine Contrôlée in Frankrijk werden vastgelegd, zijn er onrechtstreeks een gevolg van.

Daar hebben ze in South Australia allemaal geen last van gehad. Noch van de druifluis, noch van de regelgeving, althans, niet in die mate. Dus staan er, onder meer in Barossa Valley, nog steeds old vines die soms al meer dan 125 jaar oud zijn. Dikke knoestige oude stokken, deze ‘ancestors’, ooit geïmporteerd uit Europa door ondernemende immigranten en sindsdien vervlochten met de nieuwe habitat.Veel wijndruiven geven ze inmiddels niet meer, wel meer concentratie. En de ervaring met het wijnmaken is ook hier van generatie op generatie overgedragen. Of, zoals ze hier zeggen, Barossa is een van de oudste Nieuwe Wereld wijngebieden.